W miarę rozwoju choroby alkoholowej dochodzi do coraz większej ilości jej konsekwencji: zdrowotnych, społecznych i zawodowych. Nie sposób ich uniknąć. Osoba uzależniona prędzej czy później staje pod ścianą w obliczu negatywnych skutków swojego nałogu. Alkoholizm jest jednak problemem, którego skutki dosięgają nie tylko osobę uzależnioną, ale również jej najbliższych. W końcu nastaje moment kluczowej decyzji – czy poddać się leczeniu choroby alkoholowej? Jeżeli ty lub twój bliski zadecydował o podjęciu walki z alkoholizmem, zapewne zastanawiasz się, od czego zacząć. Jak przebiega leczenie alkoholizmu i na czym polega? Gdzie szukać pomocy? Ile trwa leczenie uzależnienia od alkoholu? O wszystkim dowiesz się z naszego artykułu.
Alkoholizm – etapy, przebieg, objawy
Alkoholizm to przewlekła choroba alkoholowa. Osoba uzależniona kompulsywnie spożywa alkohol w różnej postaci bez poczucia kontroli. Nałóg ten ma charakter postępujący, zatem utrata kontroli zazwyczaj nadchodzi stopniowo, a samą chorobę wydziela się na cztery etapy. W zależności od fazy zaawansowania choroby, wskazuje się na różne jej objawy, od tych lekkich po najcięższe.
- Etap wstępny (faza prealkoholowa). Etap prealkoholowy to dopiero wstęp do pełnego uzależnienia, lekki nałóg, który jednak długo nie daje o sobie jasno znać i postępuje niezauważalnie. Jest to okres, w którym dopiero zaczyna się fascynacja alkoholem.
- Etap zwiastunowy (faza ostrzegawcza). Etap, który jest ostrzegawczy, charakteryzuje się tym, że osoba pijąca zaczyna wyszukiwać sobie okazji i wymówek do spożycia alkoholu. Na tym etapie tolerancja organizmu na alkohol jest już znacznie zwiększona.
- Etap ostry (faza krytyczna). Jest to czas, w którym najbardziej da się dostrzec postępującą utratę kontroli nad sytuacją.
- Etap chroniczny (faza przewlekła). Zaniedbywanie obowiązków na tym stopniu zaawansowania nałogu alkoholowego jest już standardem, a osoba pijąca popada w ciągi alkoholowe, które odznaczają się silnie na wielu aspektach życia. Przerwanie ciągu może wywoływać objawy zespołu abstynencyjnego.
Choroba alkoholowa ma tendencje do pogłębiania się. Jedynie w nielicznych przypadkach cofa się ona sama z siebie, a i tak z reguły dzieje się to wskutek poradzenia sobie przez daną osobę z jej problemami w jakiś inny sposób. U większości jednak nałóg rozwija się dalej, a kolejna faza niesie za sobą kolejne oznaki wskazujące na uzależnienie. Do pewnych objawów alkoholizmu należą:
- stale zwiększająca się częstotliwość picia alkoholu,
- regularne spożywanie alkoholu,
- zwiększanie się tolerancji organizmu na substancje alkoholowe,
- wyszukiwanie okazji do wypicia,
- spożywanie alkoholu w samotności,
- objawy zespołu abstynencyjnego w przypadku odstawienia alkoholu.
Niestety postępujący charakter uzależnienia od alkoholu powoduje niekiedy niemożność samodzielnego zaprzestania picia i ciągłe nawroty ciągów alkoholowych. Na pewnym etapie choroby alkoholik nie jest w stanie już sobie samemu poradzić, a negatywne skutki regularnego picia w nadmiernych ilościach mogą jeszcze bardziej go przytłaczać. W efekcie osoba uzależniona popada w błędne koło zapijania problemów, które spowodowane są właśnie przez picie alkoholu. Wówczas jedyną możliwą pomocą dla chorego może okazać się specjalistyczne leczenie alkoholizmu, oparte na odpowiedniej terapii od uzależnień.
Negatywne skutki uzależnienia od alkoholu
Uzależnienie od alkoholu pociąga za sobą cały szereg konsekwencji. Wraz z utratą kontroli dochodzi do coraz częstszego zaniedbywania obowiązków – osoba uzależniona przestaje interesować się dotychczasowymi czynnościami, które dotąd sprawiały jej radość. Zaczyna cierpieć jej życie prywatne i zawodowe. Alkoholik może przestać stawiać się na miejscu pracy z powodu popadania w ciągi alkoholowe albo może zacząć zjawiać się w pracy pod wpływem alkoholu. W domu zaczyna dochodzić do konfliktów i rozpadów – małżeństwa narażone są na rozwody, a bezsilne wobec całej sytuacji dzieci dorastają w stresie, narażone na problemy emocjonalne związane z alkoholizmem w domu.
Co więcej, alkoholik znacznie bardziej narażony jest na wiele chorób – zarówno tych psychicznych, jak i fizycznych, zwłaszcza chorób przewodu pokarmowego. Alkohol uszkadza komórki narządów wewnętrznych. Serce, wątroba, trzustka, nerki – przestają funkcjonować prawidłowo, ich praca zostaje zaburzona, a uszkodzenie ich komórek powoduje rozwój chorób takich jak marskość wątroby, ostre zapalenie trzustki czy problemy z układem krążenie.
Silnie narażonym organem na toksyczne działanie alkoholu jest również mózg. Praca jego neuroprzekaźników zostaje upośledzona, a szkodliwy wpływ na komórki nerwowe przyczynia się do rozwoju chorób takich jak Parkinson lub Alzheimer.
Alkoholizm wpływa na całe życie chorego oraz jego bliskich – i często jedynym sposobem, aby wrócić do normalnego funkcjonowania, jest odpowiednie leczenie uzależnienia.
Leczenie alkoholizmu – od czego zacząć?
Zacząć należy przede wszystkim od wyrażenia chęci przez osobę uzależnioną. Samoświadomość choroby i swoich problemów to bardzo duży krok, który nierzadko jest tym pierwszym, na drodze do wyleczenia nałogu alkoholowego. Jeśli jednak alkoholik nie wykazuje przekonania wobec swojej choroby, nic straconego – jeśli tylko uda się namówić go na terapię, i uda się na nią „od niechcenia”, wciąż istnieje szansa, że praca pod okiem specjalisty pomoże mu dostrzec pełnię swojego problemu.
Leczenie uzależnień najlepiej zacząć od odwyku w ośrodku zajmującym się leczeniem takich przypadłości. Dopiero okres trzeźwości pozwoli jasno spojrzeć na całą sytuację. Co więcej, odwyk w ośrodku specjalistycznym jest wskazany podczas wychodzenia z ciągu alkoholowego, podczas którego może dojść do wystąpienia niebezpiecznych objawów zespołu odstawiennego. Dopiero wtedy należy rozpocząć psychoterapię pod okiem specjalistów.
Terapia dla alkoholików
Terapia dla alkoholików wymaga pełnej diagnozy, którą uzyskać można w wielu miejscach: w ośrodku od uzależnień, u lekarza psychiatry, w szpitalu. Dokładne opisanie problemu przez lekarza specjalistę pozwoli na ułożenie kompleksowego planu leczenia.
Leczenie alkoholizmu można przeprowadzić w państwowym lub prywatnym ośrodku. Prywatna placówka umożliwia rozpoczęcie leczenia w każdym momencie, państwowa natomiast, choć jest bezpłatna, wymaga skierowania od lekarza.
Po zgłoszeniu się do odpowiedniego ośrodka chory zostanie przeprowadzony przez odpowiednio ułożony plan leczenia, a ośrodek zapewni mu niezbędną pomoc personelu. Ważne w tym czasie będzie także wsparcie najbliższych. Po przejściu przez pełen plan leczenia warto będzie rozważyć również udział w psychoterapii u psychoterapeuty, aby móc poradzić sobie z nową rzeczywistością i zminimalizować ryzyko nawrotu choroby.
Dodatkowe porady w leczeniu alkoholizmu
Proces specjalistycznego leczenia dobrze jest wesprzeć poprzez wprowadzenie istotnych zmian w swoim życiu. Na początek warto zacząć od małych rzeczy, takich jak wprowadzenie do codziennego planu treningu uważności lub aktywności na świeżym powietrzu. W szerszej perspektywie niezbędne może okazać się zerwanie znajomości z osobami, z którymi najczęściej spożywało się alkohol, zwłaszcza gdy wciąż cię do tego namawiają, nie zważając na twój problem. Dobrym pomysłem może okazać się też prowadzenie dziennika, w którym będziesz zapisywał swoje własne przemyślenia i uczucia, zwłaszcza te dotyczące procesu leczenia, powodów twojego picia oraz pomysłów na rozwiązanie twoich problemów.
Dla wielu osób cennym wsparciem mogą okazać się też spotkania grup Anonimowych Alkoholików, które umożliwią ci poznanie historii innych osób uzależnionych – być może pozwolą ci one poznać wiele różnych perspektyw choroby alkoholowej i pomogą wytrwać w trzeźwości.