Osłabienie, bóle głowy, rozdrażenie, ale przede wszystkim natrętne myśli dotyczące alkoholu i niezwykle silna, niepohamowana wręcz potrzeba jego spożycia – to tylko kilka z typowych dolegliwości, z jakimi zmaga się alkoholik w okresie głodu alkoholowego. Czym jest głód alkoholowy? Jakie są objawy głodu alkoholowego? Jak sobie z nim radzić?
Na czym polega głód alkoholowy?
Głód alkoholowy to następstwo uzależenienia od alkoholu i jest stanem charakterystycznym dla objawów zespołu odstawiennego. Głód alkoholowy to silna potrzeba i przymus spożycia substancji alkoholowych, niezwykle trudny do powstrzymania przez osobę uzależnioną.
Głód alkoholowy to objaw uzależnienia typowy przede wszystkim dla okresu trzeźwości, który może pojawić się nawet po wielu latach od zaprzestania picia. Związane jest to między innymi z faktem, iż alkoholizm jest chorobą nawrotową, w trakcie której nawet u trzeźwego alkoholika pojawiają się myśli związane z alkoholem, zwłaszcza po zetknięciu się z wyzwalaczami.
Przyczyny głodu alkoholowego a alkoholizm
Chociaż o alkoholizmie mówi się dziś już całkiem dużo, a społeczeństwo z roku na rok staje się coraz bardziej świadome w kwestii tej choroby, a także w temacie szkodliwego wpływu alkoholu na nasze zdrowie, to najczęściej mówi się o tym albo o alkoholizmie jako takim, albo w kontekście jego leczenia. Rzadziej zwraca się uwagę na to, co siedzi w głowie osoby uzależnionej, a co przecież jest tak bardzo istotne na drodze leczenia alkoholizmu.
W dużym uproszczeniu głód alkoholowy można porównać – w granicach rozsądku, oczywiście – do zwykłego głodu. Jeżeli organizm domaga się jedzenia, manifestuje to poprzez głód w żołądku, a jeszcze wcześniej nierzadko przez myśli związane z jedzeniem. Głód ten odczuwamy, kiedy żołądek jest niemal pusty lub wówczas, gdy poczujemy lub zobaczymy coś niezwykle smakowitego, co pobudzi nasz apetyt. Tyle że taki głód jest sprawą naturalną i wymaganą, abyśmy przeżyli. Jedzenie jest nam potrzebne, alkohol – wręcz przeciwnie.
Głód alkoholowy to wyraźna oznaka bardzo poważnego zaburzenia, jakim jest uzależnienie od alkoholu. Podobnie jak głód spożywczy, wyzwalany jest on przez różne czynniki – zarówno te wewnętrzne, jak i zewnętrzne. W leczeniu alkoholizmu i skutecznym utrzymywaniu abstynencji bardzo ważne jest, aby zdawać sobie sprawę z ich istnienia oraz ze świadomości, które z nich najsilniej działają właśnie na nas. Jest to szczególnie istotne w czasie, w którym osoba uzależniona zmaga się z trudną sytuacją w życiu – gdyż wówczas taka osoba na wyzwalacze jest właśnie najbardziej podatna.
Dla każdego wyzwalaczem może okazać się coś innego – może być to luźne skojarzenie z alkoholem spożywanym w konkretnym miejscu lub w konkretnym towarzystwie, mogą być to negatywne emocje, a może być to dopiero fizyczne zetknięcie się z napojami alkoholowymi, na przykład w sklepie lub podczas uroczystości rodzinnej. To właśnie dlatego wyzwalacze te dzieli się na dwie grupy:
- wyzwalacze wewnętrzne: uczucie smutku, złości, przygnębienia, poczucie samotności, strach, lęki, nadmierny stres, a nawet ekscytacja;
- wyzwalacze zewnętrzne: towarzystwo, z którym niegdyś spożywano alkohol, miejsca, w których ten alkohol się piło, wspomnienia, konkretne okoliczności (takie jak święta, urodziny, ważne rocznice).
Powyższe wyzwalacze są jedynie przykładowe, które obrazują jednak ich podział oraz istotę. Dla każdego alkoholika wyzwalaczem głodu alkoholowego może okazać się coś zupełnie innego, gdyż sam mechanizm choroby alkoholowej jest już niezwykle złożony, a u każdej osoby mogła rozwijać się ona w zupełnie innych warunkach.
W przypadku osoby, która nie pozostaje w trzeźwości od lat, a dopiero odstawiła alkohol, należy mieć świadomość, że głód alkoholowy może być też objawem zespołu odstawiennego. W takim przypadku niepotrzebne są już żadne wyzwalacze – dopiero trzeźwiejąca osoba zwyczajnie znajduje się na głodzie, gdyż nie jest w stanie poradzić sobie z dolegliwościami, jakie towarzyszą trzeźwieniu. Należy pamiętać, że rozpoczęcie trzeźwienia nie zawsze jest równoznaczne z pozostaniem w trzeźwości – czasem głód ten okazuje się zbyt silny.
Czym jest zespół odstawienny?
Abstynencja to pierwszy krok na drodze leczenia alkoholizmu. Nie jest to jednak takie proste, jak się wydaje – nie sprowadza się to jedynie do odstawienia alkoholu z dnia na dzień. W niektórych przypadkach takie nagłe zaprzestanie picia może wiązać się z wystąpieniem nie tylko nieprzyjemnych, ale i niebezpiecznych dolegliwości, które są częścią tak zwanego zespołu odstawiennego – czy też inaczej: zespołu abstynencyjnego.
Zespół abstynencyjny to wszystkie objawy psychosomatyczne, które występują wskutek nagłego odstawienia lub znacznego zmniejszenia dawki spożywanego alkoholu. Chociaż najczęściej jest on następstwem kilkudniowych ciągów alkoholowych, może przytrafić się on także osobie uzależnionej, która jednorazowo spożyła alkohol.
Wystąpienie objawów zespołu abstynencyjnego wiąże się z wysokim ryzykiem powrotu do picia. Dolegliwości, z jakimi zmaga się alkoholik w godzinach, w których jego organizm oczyszcza się z alkoholu, są niezwykle trudne do zniesienia – pojawiają się szybko, postępują w czasie, mogą trwać nawet kilka dni, a ich szczyt przypada na mniej więcej 2 i 3 dobę trzeźwienia.
Głód alkoholowy objawy
W związku z tym, że głód alkoholowy – choć sam ma swoje objawy – jest objawem zespołu abstynencyjnego, objawy głodu alkoholowego mogą wystąpić już w pierwszych godzinach odstawienia alkoholu. Wówczas fizyczna część objawów w dużej mierze pokrywa się ze wszystkimi objawami zespołu abstynencyjnego. Do takowych zaliczymy:
- osłabienie,
- ból głowy,
- mdłości,
- drżenie,
- nadmierną potliwość,
- pobudzenie,
- zaburzenia snu.
Do psychicznych objawów zaliczymy natomiast:
- natrętne myśli związane z alkoholem,
- lęk i poczucie niepokoju,
- rozdrażnienie,
- agresję,
- chwiejny nastrój,
- zaburzenia koncentracji.
Obie te grupy są typowe dla głodu alkoholowego, jednakże szczególnie przy głodzie alkoholowym pojawiającym się po kilku latach abstynencji częściej występującymi mogą być te z grupy objawów natury psychicznej.
Ile trwa głód alkoholowy?
Nie sposób odpowiedzieć na pytanie o to, ile trwa głód alkoholowy. Może trwać on od kilku godzin aż przez wiele dni, tygodni czy miesięcy. U wielu trzeźwych alkoholików taki stan może stale nawracać przez lata, co znacząco utrudnia zamknięcie tego w sztywne ramy. Jest to kwestia bardzo indywidualna, zależna od wielu czynników.
Jak radzić sobie z głodem alkoholowym?
Podstawowy sposób radzenia sobie z głodem alkoholowym, to przede wszystkim zapobieganie mu. Należy sobie uświadomić, że głód ten jest niemal nieodłączną częścią leczenia, zarazem jednak częścią, która może to leczenie całkiem zatrzymać. Warto zatem zawczasu podjąć odpowiednie kroki, aby zapobiec lub przynajmniej nie nasilać głodu alkoholowego. Przede wszystkim ważne będzie uświadomienie sobie, jakie wyzwalacze działają na nas najsilniej – a następnie najlepiej ich unikanie.
Swoją uwagę najlepiej przekierować na inne aktywności, zwłaszcza te związane ze spożytkowaniem lub ukojeniem emocji – takich jak sport, medytacja, opieka nad zwierzętami. Często alkoholikom poleca się także założenie dzienniczka, który pozwoli monitorować przebieg abstynencji, zapisywać myśli, które w tym czasie towarzyszą, a także sytuacje, które wzmagają głód alkoholowy.
Jeżeli głód nawraca po wielu latach trzeźwości – warto będzie rozważyć powrót na terapię lub uczestnictwo w spotkaniach grup AA.