Cugiem alkoholowym określa się sytuację, w której stan upojenia alkoholowego trwa dłużej niż jeden dzień. W taki ciąg najczęściej popadają osoby zmagające się z problemem uzależnienia od alkoholu. Wynika to ze stanu euforii, jaką jest wywołuje spożycie napoju procentowego – gdy efekt ten opada, skutkuje to natychmiastowym obniżeniem nastroju. Wówczas alkoholik sięga po kolejną dawkę, zamykając się w błędnym kole ciągu alkoholowego. Najczęściej do takiej sytuacji dochodzi w weekend, lecz po weekendzie przychodzi poniedziałek, w który trzeba iść do pracy. Różne formy i etapy alkoholizmu wpływają na wydłużenie cugu alkoholowego. Jak więc ciąg alkoholowy wpływa na funkcjonowanie alkoholika w miejscu pracy?
Ciąg alkoholowy – czym jest, ile trwa, przyczyny
Choroba alkoholowa przejawia się w różnych formach, w zależności od stopnia jej zaawansowania. Istnieją cztery fazy uzależnienia od alkoholu, typowane przez lekarzy:
- faza prealkoholowa – zwana także wstępną; jest to etap trudno dostrzegalny, a jego objawy niewiele różnią się od zwyczajowego picia alkoholu przyjętego przez panujące normy społeczne; na tym etapie pojawia się fascynacja alkoholem i zwiększa się jego tolerancja przez organizm,
- faza ostrzegawcza – inaczej zwiastunkowa; na tym etapie człowiek zaczyna wyszukiwać sobie okazji i powodów do spożycia alkoholu,
- faza krytyczna – inaczej ostra; dochodzi do stopniowej utraty kontroli nad sytuacją, zaczynają się problemy w dbaniu o obowiązki, zainteresowania i relacje z bliskimi, a niewinna chęć wypicia zmienia się w silną potrzebę,
- faza przewlekła – zwana także chroniczną; dochodzi do nawet kilkunastodniowych ciągów alkoholowych, po których mogą wystąpić objawy tak zwanego zespołu odstawiennego (abstynencyjnego); faza ta doprowadza do silnych skutków ubocznych, które wpływają na zdrowie fizyczne i psychiczne chorego, a także na całe jego życie.
Tak zwany ciąg alkoholowy to stan upojenia alkoholowego utrzymujący się przez co najmniej dwa dni z rzędu, w którym nie następuje moment trzeźwości. Jest to objaw fazy przewlekłej alkoholizmu, choć w niektórych przypadkach może wystąpić jeszcze na etapie wcześniejszym – czyli na etapie fazy krytycznej. Kiedy stan upojenia spada wskutek procesu metabolizacji etanolu w organizmie, dochodzi do silnego spadku samopoczucia. W efekcie u osoby uzależnionej dochodzi do silnej potrzeby ponownego natychmiastowego odurzenia się, żeby stan przyjemności utrzymać jak najdłużej. Jest to sygnał, że zaburzony został proces wydzielania się dopaminy w naszym mózgu. W momencie odstawienia alkoholu przez chorego pojawiają się niepokój, ból, również stany depresyjne.
Doprowadzanie się do takiego stanu często ma związek z chęcią ucieczką przez alkoholika od rzeczywistości, która na co dzień jest wyjątkowo przytłaczająca i stresująca. Zaburzone wydzielanie dopaminy daje choremu złudne poczucie szczęścia i beztroski, pogrążając taką osobę w chorobie alkoholowej coraz bardziej.
Objawy ciągu alkoholowego
Nie wszystkie objawy choroby alkoholowej są zbieżne z objawami ciągu alkoholowego, jednakże mają ze sobą wiele wspólnego. Do objawów cugu alkoholowego należą:
- stan upojenia utrzymujący się dłużej niż jeden dzień,
- spożywanie alkoholu od samego rana,
- niekontrolowane dawkowanie alkoholu,
- zwiększona tolerancja na alkohol,
- wystąpienie objawów zespołu odstawiennego.
Konsekwencje ciągu alkoholowego
Już samo regularne spożywanie dużych ilości alkoholu etylowego przyczynia się do powstawania i rozwijania się licznych chorób w organizmie. Pozostawanie w cugu alkoholowym znacznie zwiększa obciążenie narządów wewnętrznych, które nieprzerwanie przez kilka dni muszą ten alkohol metabolizować i jednocześnie utrzymywać wszystkie podstawowe funkcje naszego organizmu.
Do najpoważniejszych skutków zdrowotnych zaliczamy:
- uszkodzenie narządów wewnętrznych – zwłaszcza wątroby, trzustki, serca, mózgu,
- szkody dla przewodu pokarmowego,
- obciążenie układu krążenia,
- zaniki pamięci,
- stany depresyjne,
- upośledzenie psychiczne,
- różnego rodzaju urazy spowodowane zachowaniem i wypadkami po alkoholu.
Nie tylko zdrowotne konsekwencje, ale i społeczne – cug alkoholowy znacząco pogarsza również inne rejony naszego życia. Pod wpływem alkoholu przestajemy kontrolować nasze reakcje, a niektóre zachowania mogą bardzo negatywnie odbijać się na naszych relacjach społecznych. Szczególnie w ciągu alkoholowym przestajemy dbać o takie sprawy, co prowadzi do następujących skutków:
- pogorszenie kontaktu z bliskimi,
- konflikty w rodzinie,
- akty przemocy,
- rozpad małżeństwa i utrata opieki nad dziećmi,
- problemy w pracy.
Praca a ciąg alkoholowy
Niezależnie od statusu społecznego czy charakteru podjętego zatrudnienia, alkoholizm może dotknąć każdego. Problem uzależnienia od alkoholu jest w naszym kraju bardzo powszechny i na co dzień nawet nieświadomie mamy do czynienia z wieloma alkoholikami wysokofunkcjonującymi – czyli takimi, którzy są w stanie długo ukrywać chorobę alkoholową, jednocześnie nie zaniedbując swoich obowiązków związanych rodziną czy życiem zawodowym.
Inaczej ma się jednak sprawa z alkoholikami popadającymi w ciągi alkoholowe. Choć do spożycia alkoholu najczęściej dochodzi dopiero w weekend, cug może trwać nawet kilkanaście dni. W tym czasie przychodzi tydzień roboczy, a alkoholik będący w stanie silnego, kilkudniowego upojenia alkoholowego nie jest w stanie stawić się na miejscu pracy. Sprzeciwiają się temu nie tylko przepisy pracy, ale także stan osoby pijanej, która nie byłaby w stanie należycie wypełnić swoich obowiązków pracowniczych.
Wówczas najczęściej dochodzi do niestawienia się w miejscu pracy w wymaganych godzinach, co spotkać się może z wieloma konsekwencjami. Taka nieobecność nie zostaje pokryta żadnym urlopem ani zwolnieniem lekarskim, w efekcie więc osoba uzależniona od alkoholu popadająca w ciągu alkoholowe narażona jest na ryzyko utraty pracy.
Niekiedy dochodzi też do sytuacji, że osoba znajdująca się pod wpływem alkoholu w obawie przed zwolnieniem może stawić się na miejscu pracy. Pracodawca ma jednak prawo w każdej chwili sprawdzić stan trzeźwości pracownika, a jeżeli okaże się, że taka osoba spożyła alkohol zaraz przed lub w trakcie godzin pracy, może zostać zwolniona dyscyplinarnie.
Ciąg alkoholowy a śmierć
Utrata pracy, statusu, rodziny, zdrowia – to tylko kilka skutków pozostawania w ciągu alkoholowym. Jeżeli alkoholik w porę nie zawalczy o swoje życie i nie podda się leczeniu, kilkudniowe spożywanie alkoholu może doprowadzić do ostrego zatrucia alkoholowego, a w konsekwencji niewydolności układu krążenia i śmierci.
Do takiej sytuacji, zwanej też zapaścią alkoholową, dochodzi w momencie przedawkowania, czyli spożycia zbyt dużej ilości alkoholu w zbyt krótkim czasie. Organizm nie jest w stanie poradzić sobie z taką dawką alkoholu, dochodzi do niewydolności wielonarządowej, co często kończy się śmiercią. Zapaść alkoholowa może dopaść każdego, kto w nieumiarkowanych ilościach spożywa alkohol, jednakże pozostawanie w cugu alkoholowym zwiększa to prawdopodobieństwo.
Jak pomóc osobie w ciągu alkoholowym?
Jeżeli bliska nam osoba wpada w ciągi alkoholowe, możemy spróbować jej pomóc. Jest to jednak bardzo trudne i wymaga wiele poświęcenia oraz cierpliwości. Próby nagłego odcięcia pijanej osoby od alkoholu mogą zakończyć się niebezpiecznym atakiem zespołu abstynencyjnego. Najlepszym wyjściem będzie zgłoszenie się na odtruwanie alkoholowe w szpitalu lub przeznaczonym do tego ośrodku terapii uzależnień. Tam pacjent otrzyma odpowiednią opieką wyspecjalizowanego zespołu. Pod odtruciu warto zaproponować choremu różne formy terapii uzależnień. Trzeba jednak mieć świadomość, że najważniejsza w leczeniu uzależnienia jest chęć samej osoby uzależnionej.